Wat betekenen de leeftijdsaanduidingen bij brandy en cognac?
Ontdek de fascinerende wereld van brandy en cognac, waarbij leeftijdsaanduidingen een cruciale rol spelen in het definiëren van hun karakter en kwaliteit. Dit artikel belicht hoe deze leeftijdsaanduidingen - van V.S. tot X.X.O. - in verhouding staan tot rijptijd van de dranken.
Inhoudsopgave
Wat is het onderscheid tussen brandy en cognac?
Brandy’s worden over de hele wereld geproduceerd. Het wordt gemaakt op basis van verschillende ingrediënten, zoals: druiven, appels, peren en andere vruchten. Brandy is een verbastering van het Nederlandse woord brandewijn.
Met name de Franse brandy genaamd cognac is een populaire drank. Deze brandy wordt al eeuwenlang in de Franse Cognac regio gemaakt, volgens traditioneel recept. Cognac is dus een brandy variant.
Om de allerbeste cognac te krijgen, worden eau-de-vie's (ongerijpte brandy) van verschillende leeftijden gemengd en vervolgens gerijpt. De rijping vindt plaats in Franse eikenhouten vaten.
Daarna worden er verschillende leeftijdsaanduidingen aan de cognacs gegevens, waarmee de leeftijden van de cognac in de blend kunnen worden onderscheiden. Deze leeftijdsaanduidingen hebben allemaal een eigen betekenis en een minimum aantal jaren dat de cognac moeten rijpen.
Het systeem van Comptes
Om een cognac of brandy een leeftijdsaanduiding te geven, wordt er gebruik gemaakt van het systeem van Comptes. Met dit systeem krijgt de cognac of brandy een 'compte' voor elk jaar dat het heeft gerijpt, beginnend op 1 april van dat jaar.
Een eau-de-vie dat net het vat in gaat, heeft een compte van 00. Na 1 april wordt deze compte 0. Vervolgens komt er elk jaar op 1 april één compte bij.
Cognac mag pas na twee jaar rijpen cognac worden genoemd, hiervoor heeft het de naam eau-de-vie. Dat is Frans voor levenswater.
Na twee jaar, en dus twee compte, is de eau-de-vie een cognac en mag deze de leeftijdsaanduiding VS dragen.
De meest voorkomende leeftijdsaanduidingen
Er zijn veel benamingen voor de leeftijdsaanduidingen van brandy en cognac. Er zijn vier varianten die je vaak zult tegen komen. Dit zijn de vier meest voorkomende aanduidingen:
- VS (Very Special) - minimaal 2 jaar gerijpt
- VSOP (Very Superior Old Pale) - minimaal 4 jaar gerijpt
- XO (Extra Old) - minimaal 10 jaar gerijpt
- XXO (Extra Extra Old) - minimaal 14 jaar gerijpt
Een andere aanduiding tegengekomen? Scroll dan iets verder, daar lichten we alle andere benamingen toe.
Sterren zijn vervangen door letters
Deze aanduidingen kunnen op het label van de brandy of cognac worden gevonden. Vroeger werden deze leeftijden aangegeven met sterren op het label van de brandy’s, maar deze manier van het aanduiden van de leeftijd werd te vaag, omdat de sterren van verschillende merken niet altijd dezelfde betekenis hadden.
Sinds 1946 wordt de leeftijdsaanduiding van cognac en andere brandy’s daarom gereguleerd door het BNIC (Bureau National Interprofessionel de Cognac), die de huidige leeftijdsaanduiding voor cognac en brandy tot stand bracht.
| Rijpingsjaar | Benaming |
| 2 jaar | V.S., 3 Stars, Sélection, De Luxe |
| 3 jaar | Supérieur, Cuvée Supérieure, Qualité Supérierue |
| 4 jaar | V.S.O.P., Réserve, Vieux, Rare, Royal |
| 5 jaar | Vieille Réserve, Réserve Rare, Réserve Royale |
| 6 jaar | Napoléon, Très Vieille Réserve, Très Vieux, Héritage, Excellence, Suprême |
| 10 jaar | X.O., Hors d'âge, Extra, Ancestral, Or, Impérial |
| 14 jaar | X.X.O. |
Comptes en benamingen
Naast de vier bekende leeftijdsaanduidingen voor cognac en brandy, zijn er nog een aantal andere namen die zijn toegestaan voor brandy’s van bepaalde leeftijden. Deze benamingen zijn:
- Compte 0 of 00: Eau-de-vie
- Compte 2: V.S., 3 Stars, Sélection, De Luxe, Millésime
- Compte 3: Supérieur, Cuvée Supérieure, Qualité Supérieure
- Compte 4: V.S.O.P., Réserve, Vieux, Rare, Royal
- Compte 5: Vieille Réserve, Réserve Rare, Réserve Royale
- Compte 6: Napoléon, Très Vieille Réserve, Très Vieux, Héritage, Très Rare, Excellence, Suprême
- Compte 10: X.O., Hors d’Age, Extra, Ancestral, Ancêtre, Or (Gold), Impérial
- Compte 14: X.X.O
Een compte staat voor een jaar dat de brandy of cognac heeft gerijpt in een houten vat. Elke jaar op 1 april wordt er een jaar bij de compte opgeteld. Voor cognac is dit een vat van Frans eikenhout.
Leeftijdsaanduidingen van een blend
Ondanks dat cognac of brandy’s van verschillende leeftijden en herkomsten vaak gemengd worden om tot de ultieme blend te komen, staat er vaak één leeftijdsaanduiding op het etiket. Dit komt omdat er vaak geen plaats is om al die verschillende leeftijden aan te geven en dit ook niet echt belangrijk is.
De leeftijd van de jongste brandy in de blend is belangrijker. De aanduiding die op het etiket van de fles te vinden is, is daarom de jongste aanwezige brandy in de blend. Bij cognac moet dit bestanddeel minimaal twee jaar oud zijn, omdat het anders geen cognac mag worden genoemd.
